مدت زمان مطالعه ۱۲ دقیقه
خانه » News » آزمایش های کبدی

آزمایش های کبدی

آزمایش های کبدی از جمله متداول ترین تست هایی هستند که در اکثر آزمایشگاه های معتبر انجام می شوند. به دلیل مشکلات و شرایط مختلف، شمار کسانی که به بیماری های مختلف کبدی مبتلا می شوند و یا به برخی از آن ها مشکوک هستند رو به افزایش است. نتیجتا این افراد برای شناسایی مشکلات حادی کبدی خود به آزمایشگاه های معتبر مراجعه می کنند تا با دادن آزمایش های کبدی از مشکلات داخلی و کبدی خود مطلع شوند. اما این آزمایش ها شامل چه تست هایی می شوند و نحوه انجام آن ها چگونه است؟ برای یافتن این سوال با ما در این مقاله همراه باشید.

کبد از اعضای مهم و حیاتی بدن است. این بخش از بدن وظایف بسیار مهمی مانند سم زدایی، کمک به متابولیسم و غیره را دارد. برای انجام این وظایف، کبد از هورمون ها، پروتئین ها و عناصر مختلف موجود در خود کمک می گیرد تا بتواند کار خود را درست انجام دهد. آزمایش های کبدی برای بررسی این آنزیم ها، هورمون ها و پروتئین هاست زیرا اگر عملکرد آن ها دچار اخلال شود، کبد نیز دچار مشکل می شود.

چه عناصری در کبد وجود دارند؟

همانطور که پیش تر اشاره شد، در کبد آنزیم ها و پروتئین های مختلفی وجود دارد که به عملکرد کلی کبد در بدن کمک می کند. برخی از این عناصر عبارتند از:

آنزیم ALT یا آلانین ترانس آمیناز: آنزیم ALT برای کمک به سوخت وساز پروتئین ها، حذف و تصفیه سم ها، ذخیره آهن و ویتامین ها و غیره در کبد وجود دارد. البته که این آنزیم تنها در کبد نیست و در قسمت های دیگر بدن هم وجود دارد. اما وظیفه آن در کبد به گونه ایست که برای بررسی آن در آزمایش های کبدی، از تست مخصوص استفاده می کنند.

آنزیم AST یا آسپارتات آمینو تراسنفراز: از آنزیم های مهم دیگر کبدی می توانیم به AST اشاره کنیم. این آنزیم نیز در جهت کمک به پروتئین ها و اسید آمینه ها در کبد وجود دارد. مانند آنزیم ALT، آسپارتات نیز در بخش های دیگر بدن موجود است اما در کارکرد کبد مهم است و باید جداگانه آن را بررسی کرد.

آنزیم ALP یا آلکالین فسفاتاز: کبد در پروتئین سازی برای استخوان ها نیز نقش دارد. آنزیم ALP بر پروتئین های استخوانی اثر می گذارد و به کنترل سطح آن ها کمک می کند. در نتیجه تغییر سطح آنزیم ALP در کبد بر کل بدن تاثیر می گذارد و باید در آزمایش های کبدی آن را اندازه گرفت.

پروتئین آلبومین : علاوه بر آنزیم هایی که پروتئین های بقیه بدن را کنترل می کنند، کبد خود نیز دارای پروتئین خاصی به نام آلبومین است. این پروتئین برای مقابله با عفونت و کمک به سلامت کبد است. در آزمایش های کبدی، اندازه گیری آلبومین اهمیت ویژه ای دارد زیرا تغییرات سطح ایمنی و سلامت کبد با این پروتئین ارتباط نزدیکی دارد.

عنصر بیلی روبین : عنصرهایی نیز در کبد وجود دارند که تنها در این ارگان یافت می شوند. از جمله آن ها، بیلی روبین است. این عنصر که در صفرا وجود دارد، در پروسه هضم غذا به بدن کمک می کند. در صورتی که کبد با این عنصر دچار مشکل شود، نشانه هایی در بدن نمایان می شود که در آزمایش های کبدی مشخص است.

آنزیم ها در آزمایش های کبدی

نحوه انجام آزمایش های کبدی

تمام عناصر و پروتئین های گفته شده با گرفتن آزمایش خون قابل تقسیر هستند. مسئول آزمایشگاه با استفاده از یک سوزن کوچک از رگ بازوی شما نمونه خون می گیرد. پس از وارد کردن سوزن، مقدار کمی خون در یک لوله آزمایش یا ویال جمع آوری می شود. هنگامی که سوزن داخل یا خارج می شود ممکن است کمی احساس سوزش کنید. این معمولا کمتر از پنج دقیقه طول می کشد.

پس از آزمایش، ویال ها برای بررسی هرکدام از عنصرهای کبدی اماده خواهند بود و آزمایش های مختلفی بر آن ها انجام خواهد شد.

تفسیر عناصر موجود در آزمایش های کبدی

عناصری که پیش تر معرفی کردیم، همگی در آزمایش های کبدی وجود دارند و بایستی مورد ارزیابی قرار بگیرند. تغییر در میزان نرمال هرکدام از آن ها، باعث بروز مشکلات زیادی در کبد و بدن خواهند شد که بعدتر به آن ها اشاره می کنیم. تفسیر آزمایش های کبدی به صورت می باشد :

میزان ALT در آزمایش های کبدی

همانطور که اشاره شد آنزیم ALT برای فرایند متابولیسم بدن ضروریست و از طرف کبد آزاد می شود. این آنزیم در زنان و مردان متفاوت است زیرا روند متابولیسم نیز در این دو گروه فرق دارد. با این حساب و طبق داده های به دست امده از بهترین آزمایشگاه ها، میزان ALT برای مردان بایستی در حدود 25 IU در لیتر باشد و همچنین برای زنان میزان 33 IU در لیتر می تواند قابل قبول باشد.

اگر میزان ALT تغییر کند، کبد دچار آسیب دیدگی می شود و نمی تواند این آنزیم را کنترل کند. نتیجتا ALT وارد خود و بدن می شود و باعث آسیب رسانی جدی به کبد و بدن می شود.

میزان AST در آزمایش های کبدی

آنزیم AST معمولا با آنزیم ALT در یک سنجه قرار می گیرد زیرا نقش آن در کبد بسیار به ALT ارتباط دارد. اخلال در آنزیم AST نیز به کبد آسیب می زند و می تواند زمینه ساز هپاتیت در بدن شود.

عموما اندازه آنزیم AST برای دو بازه سنی کودکان و بزرگسالان در نظر گرفته می شود. برای بزرگسالان AST می تواند حداکثر مجاز 40 IU در لیتر را داشته باشد و همچنین برای کودکان مقداری بیشتر در حد 60 می تواند باشد.

میزان ALP در آزمایش های کبدی

آلکانین فسفاتاز علاوه بر کبد و عملکردهای آن، در استخوان و صفرا نیز موجود است. نتیجتا بررسی عملکرد آن بسیار مهم است. این آنزیم به تنهایی عمل نمی کند و در واقع برای بررسی آلکانین بایستی گروهی از عناصر را بررسی کرد. اخلال در آلکانین باعث آسیب های جدی مانند التهاب کبدی، مشکل استخوانی و یا انسداد یافتن مجاری لنفاوی شود.

با این حال در آزمایش های کبدی به طور معمول سطح ALP برای افراد بزرگسال تا میزان 100الی 120 IU در لیتر مناسب است. البته چون این آنزیم به روند رشد در استخوان ها کمک می کند، می تواند در گروه های سنی کودک نوجوان و مادران باردار تفاوت داشته باشد.

میزان آلبومین در آزمایش های کبدی

حفاظت از کبد و کمک به بهبود آن از مشخصه های پروتئین آلبومین است. با این حال، آلبومین در دیگر جاهای بدن نیز نقش موثری دارد برای مثال می تواند انعقاد خون ایجاد کند، در تغذیه رگ ها موثر باشد و یا به انتقال هورمون ها کمک کند. اختلال در این آنزیم می تواند مشکلات جدی در کبد ایجاد کند.

اندازه این پروتئین در کبد بزرگسالان بایستی در بازه 3.5 الی 5 باشد. این آلبومین کمتر از این میزان بود، احتمال بروز بیماری های خطرناک برای کبد بسیار زیاد است.

پیشگیری از افزایش آنزیم های کبدی

  • اجتناب از مصرف نوشیدنی های الکلی
  • اجتناب از مصرف خودسرانه دارو ( به هیچ عنوان بدن تجویز پزشک خودسرانه داروی خاصی را مصرف نکنید)
  • تا جایی که ممکن است از قرار گرفتن در مکان هایی که بوی رنگ و سیگار می دهد اجتناب نمایید .
  • رعایت رژیم غذایی مناسب و کاهش مصرف خوراکی های شیرین
  • آزمایش های کبدی به صورت مرتب

بیماری های کبدی که با آزمایش های کبدی مشخص می شوند

اگر علائم بیماری کبدی را دارید ممکن است به آزمایش عملکرد کبد نیاز داشته باشید. این علائم شامل موارد زیر است:

  • زردی، وضعیتی که باعث زرد شدن پوست و چشم‌ها می‌شود
  • تهوع و استفراغ
  • اسهال
  • درد شکم
  • ادرار تیره رنگ
  • مدفوع رنگ روشن
  • خستگی
  • بوی بد دهان و بدن (نفس و بدن این بیماران بوی چربی و کپک زدگی می دهد.)

برای تشخیص بیماری های کبدی، آزمایش های کبدی توسط متخصص مربوطه تجویز می شود.

آزمایش های کبدی و بیماری ها

انجام آزمایش های کبدی در چه افرادی توصیه می شود ؟

آزمایش های کبدی در افرادی که مبتلا به بیماری های کبدی هستند، بسیار توصیه می شود. افرادی که از داروهای خاص استفاده می کنند و مصرف این داروها برای کبد زیان آور است، انجام آزمایش های کبدی در این افراد توصیه می شود .

در افرادی که الکل بسیار مصرف می کنند به منظور بررسی عملکرد کبد باید این آزمایش انجام گیرد. تهوع، درد شکم، زرد شدن پوست و استفراغ از علائم بیماری های کبدی و کیسه صفرا می باشد، انجام آزمایش های کبدی در افرادی که این علائم را دارند بسیار توصیه می شود .

تصفیه کردن خون مهمترین وظیفه کبد است، از دیگر وظایف این عضو از بدن می توان به سم زدایی و مسئول سوخت و ساز در  بدن اشاره کرد. همانطور که گفته شد ALT و AST آنزیم های کبد هستند که آنزیم ALT فقط در بخش کبد است و آنزیم AST در بافت های نزدیک کبد و عضلات یافت می شود، زمانی می توان گفت عملکرد کبد مختل شده است که این دو آنزیم در خون یافت شود .

آزمایش PT و NIP

کبد، پروتئین های ضروری برای فاکتورهای انعقاد خون و لخته شدن خون را می سازد، در صورتی که کبد نتواند وظایف خود را به خوبی انجام دهد و به خوبی فاکتور های انعقادی را بسازد مقادیر PT و INR افزایش پیدا می کند .

برای کسب اطلاعات بیشتر به آزمایشگاه خوب در اندیشه مراجعه نمایید .

متداول آزمایش های کبدی

مقالات مرتبط
آزمایش خون

آزمایش خون

آزمایش خون یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین تست های پزشکی است که با استفاده از نمونه‌ی خون انجام می‌شود. این آزمایش به منظور ارزیابی وضعیت سلامت و بیماری‌های مختلف، تشخیص بیماری، پیش‌بینی خطرات سلامتی...

آزمایش ادرار

آزمایش ادرار

آزمایش ادرار یک آزمایش سریع و غیر تهاجمی است که نیاز به آمادگی خاصی ندارد. در بیشتر موارد، انجام آن آسان است. پزشکان ممکن است از این آزمایش به عنوان بخشی از یک معاینه معمولی یا به دلایل خاص تر،...

آزمایش قند خون در بارداری

آزمایش قند خون در بارداری

آزمایش قند خون دربارداری  یک آزمایش معمول است که از ابتدای شروع بارداری تا زمان زایمان ، سطح قند خون زن باردار را بررسی می کند. دیابت بارداری زمانی رخ میدهد که قند خون در طول دوره بارداری بالا...

آزمایش تشخیص سل

آزمایش تشخیص سل

آزمایش سل بررسی می کند که آیا شما به سل (TB) آلوده شده اید یا خیر. دو نوع آزمایش برای عفونت سل وجود دارد:1. آزمایش پوست و 2.آزمایش خون. این دو نوع آزمایش سل (پوستی و خون) می تواند نشان دهد که آیا تا...

پرسش و پاسخ تکمیلی

سوالات شما در اسرع وقت پاسخ داده شده و از طریق ایمیل اطلاع رسانی خواهد شد

0 دیدگاه
یک دیدگاه بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیست − دو =

تماس سریع