مدت زمان مطالعه ۸ دقیقه
خانه » News » علائم اولیه سل در کودکان

علائم اولیه سل در کودکان

بیماری سل در کودکان زیر 15 سال یک مشکل بهداشت عمومی می باشد که از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بیشترین تعداد موارد سل در کودکان کمتر از 5 سال و در نوجوانان بزرگتر از 10 سال مشاهده شده است. عفونت سل می تواند تا سال ها به صورت بیماری خاموش باشد و در سنین نوجوانی و بزرگسالی اثرات جدی برای فرد به همراه داشته باشد. پس لازم است بدانیم علائم اولیه سل در کودکان چیست؟ چگونه تشخیص داده خواهد شد؟ درمان سل چگونه است؟ با ما همراه باشید.

بیماری سل در کودکان

بیماری سل (TB) یک عفونت مزمن است که توسط باکتری ها ایجاد می شود و معمولاً در درجه اول ریه ها را تحت تأثیر قرار می دهد، اما ممکن است سایر ارگان های بدن مانند کلیه ها، ستون فقرات یا مغز نیز مبتلا شوند.

بیماری سل در کودکان معمولا در کودکان زیر 5 سال بیشتر دیده می شود. کودکان باید بیشتر بهداشت را رعایت کنند و خانواده مسائل بهداشتی زا کودکان آموزش دهند.

کدام یک از کودکان در معرض ابتلا به سل هستند؟

بیماری سل نسبت به گذشته شایع تر شده است و هچنین نیز برخی از گروه های کودکان در ابتلا به سل ریسک بالاتری دارند، از جمله:

  • كودكانی كه در یك خانواده با بزرگسالی كه سل فعال دارد، زندگی می كنند.
  • کودکان مبتلا به HIV و دیابت یا بیماری هایی که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کند.
  • کودکانی که در کشورهای دارای شیوع بالای سل متولد می شوند.
  • کودکانی که به کشورهای دارای شیوع بالای سل مراجعه می کنند و با افرادی که در آنجا زندگی می کنند ارتباط برقرار کرده اند.
  • کودکان در جوامعی که بطور کلی مراقبت های پزشکی ناکافی دارند.
  • کودکانی که در پناهگاه زندگی می کنند.

تشخیص بیاری سل در کودکان

چه عواملی باعث بروز سل در کودک می شود؟

میکروب سل اغلب همراه با قطرات تنفسی فرد بالغ آلوده در هنگام سرفه، عطسه، صحبت کردن، آواز خواندن یا خندیدن، در هوا پخش می شود. این میکروب ها توسط کودکان استنشاق شده، و سپس آلوده می شوند. کودکان کمتر از ده سال که مبتلا به این بیماری هستند، به ندرت افراد دیگر را آلوده می کنند، زیرا باکتری های بسیار کمی در ترشحات مخاط خود دارند و همچنین سرفه ی نسبتاً بی اثری خواهند داشت.

سل از طریق تماس با وسایل شخصی مانند لباس، ملافه، فنجان، وسایل غذاخوری، توالت یا سایر مواردی که فرد مبتلا به سل لمس کرده است، پخش نخواهد شد. به طور کلی جریان مناسب هوا مهمترین روش برای جلوگیری از شیوع سل است.

بسیاری از کودکان آلوده به سل، هرگز مبتلا به سل فعال نمی شوند و در مرحله ی نهفته سل باقی می مانند، زیرا هنگامی که باکتری ها به ریه های آن ها می رسد، سیستم ایمنی بدن به آنها حمله می کند و از گسترش بیشتر آن جلوگیری می شود. این کودکان ممکن است مبتلا به یک عفونت بدون علائم شوند که تنها با آزمایش پوست تشخیص داده خواهد شد. با این حال، کودک مبتلا عاری از هرگونه نشانه ای هم باید درمان شود تا از بروز یک بیماری فعال جلوگیری کند.

علائم سل در کودک چیست؟

علائم  این بیماری ممکن است در هر کودک کمی متفاوت باشد و به عواملی همچون سن کودک و مقدار پیشرفت عفونت بستگی دارد. شایع ترین علائم سل فعال در کودکان خردسال شامل موارد زیر است:

  • تب و لرز
  • خستگی و ضعف
  • تحریک پذیری
  • سرفه ی مداوم
  • تنفس سنگین و سریع
  • تعریق شبانه
  • غدد متورم
  • کاهش وزن و رشد ضعیف

در تعداد بسیار کمی از کودکان (عمدتاً آنهایی که کمتر از چهار سال سن دارند)، عفونت سل می تواند از طریق جریان خون گسترش یابد و تقریباً بر هر اندام در بدن تأثیر بگذارد. این بیماری به درمان بسیار پیچیده تری احتیاج دارد و هرچه روند درمان زودتر شروع شود، نتیجه ی بهتری خواهد داشت. این کودکان در معرض خطر ابتلا به مننژیت سل، یک شکل خطرناک از بیماری هستند که بر مغز و سیستم عصبی مرکزی تأثیر می گذارد.

تشخیص بیماری سل

کودکانی که در معرض خطر ابتلا به سل هستند باید یک تست پوستی از سل (که گاهی اوقات به آن PPD (مشتق پروتئین خالص شده سل) گفته می شود) دریافت کنند.

اگر حداقل پاسخ یکی از سؤالات زیر مثبت باشد، ممکن است کودک شما به آزمایش پوستی احتیاج داشته باشد:

  • آیا یکی از اعضای خانواده ی کودک، مبتلا به بیماری سل بوده است؟
  • آیا یکی از اعضای خانواده آزمایش پوستیتوبرکولین مثبت داشته است؟
  • آیا فرزند شما در کشوری پرخطر (فاقد بهداشت مناسب) زندگی می کند؟
  • آیا فرزند شما بیش از یک هفته به یک کشور پرخطر سفر کرده است؟

این آزمایش با تزریق یک تکه ی غیر فعال از میکروب TB به پوست ساعد، انجام می شود. در صورت بروز عفونت، پوست كودك شما در محل تزریق متورم و قرمز خواهد شد. متخصص اطفال چهل و هشت تا هفتاد و دو ساعت بعد از تزریق پوست را معاینه می کند و قطر واکنش را بررسی خواهد کرد. این آزمایش پوستی، عفونت گذشته توسط باکتری ها را نشان می دهد، حتی اگر کودک هیچ علامتی نداشته باشد و حتی اگر بدن وی با موفقیت با این بیماری مبارزه کرده باشد.

آزمایشگاه آریا یکی از مجهزترین و مدرن ترین آزمایشگاه های تشخیص طبی و پزشکی ایران می باشد . این آزمایشگاه به عنوان تنها مرکز مجهز به دستگاه فول اتومیشن زیمنس آلمان، در غرب تهران، همه روزه از 7 صبح لغایت 7 شب خدمت رسان بیماران عزیز در انجام کلیه تست های آزمایشگاهی می باشد . لازم به ذکر است جواب دهی 24 ساعته و اورژانسی در صورت درخواست پزشک صورت می پذیرد .برای نوبت دهی و وقت قبلی با شماره های 65555770-65565770 تماس بگیرد یا به آدرس اینستاگرام مراجعه کنید .

درمان سل کودکان

اگر نتیجه ی آزمایش پوستی در کودک مثبت باشد: پزشک متخصص، رادیوگرافی از قفسه ی سینه را تجویز خواهد کرد تا بررسی کند شواهدی از عفونت فعال یا گذشته در ریه ها وجود دارد یا خیر. اگر اشعه ایکس احتمال وجود عفونت فعال را نشان دهد، پزشک متخصص اطفال نیز در ترشحات سرفه کودک یا معده وی، باکتری سل را بررسی می کند، این امر به منظور تعیین نوع درمان انجام می شود.

اگر تست پوستی فرزند شما مثبت باشد، اما علائم عفونت فعال سل را نشان نمی دهد: وی هنوز آلوده است و برای جلوگیری از فعال شدن عفونت، متخصص اطفال شما دارویی به نام ایزونیازید (INH) تجویز خواهد کرد. این دارو باید حداقل روزانه یک بار در روز و حداقل نه ماه مصرف شود.

یک عفونت فعال سل: متخصص اطفال شما سه یا چهار دارو تجویز می کند و داروها باید به مدت شش تا دوازده ماه مصرف شوند. ممکن است کودک شما در ابتدا چتد روزی در بیمارستان بستری شود، اما در بیشتر موارد ممکن است روند درمان در خانه انجام شود.

کنترل شیوع سل

اگر فرزند شما به سل مبتلا شده است، صرف نظر از اینکه علائمی در آن ایجاد شده است یا خیر، تلاش برای شناسایی شخصی که این بیماری از او انتقال یافته است، بسیار مهم می باشد. معمولاً این کار با جستجوی علائم سل در هر کسی که از نزدیک با او ارتباط برقرار کرده و انجام تست های پوستی سل بر روی همه اعضای خانواده، انجام می شود. شایع ترین علامت در بزرگسالان سرفه مداوم است، خصوصاً مواردی که با سرفه ی خونی همراه باشد.

هنگامی که یک عفونت فعال در یک فرد بالغ مشاهده شود: او باید تا آنجا که ممکن است (خصوصاً از کودکان خردسال) تا زمان شروع درمان جدا باشد. تمام اعضای خانواده که با آن شخص در تماس بوده اند، معمولاً بدون توجه به نتیجه آزمایشات پوستی خود، با داروی ایزونیازید معالجه می شوند.

در صورت عدم درمان: سل ممکن است سالها خاموش باشد و فقط در زمان بزرگسالی، بارداری یا بعد از بزرگسالی خود را نشان دهد. در آن زمان، فرد نه تنها بسیار بیمار خواهد شد بلکه می تواند این عفونت را به اطرافیان نیز انتقال دهد. بنابراین، در صورت نزدیک شدن با هر فرد بالغی که دارای این بیماری باشد، لازم است برای آزمایشات لازم کودک خود، به پزشک مراجعه نمایید و برای انجام آزمایش های مورد نیاز در آزمایشگاه های تشخیص طبی مجهز اقدام کنید.

نکات کلیدی در مورد سل در کودکان

در ذیل نکاتی را به طور خلاصه در مورد تشخیص، درمان و راهکار پیشگیری از بیماری سل آورده ایم؛

  • کودک می تواند به باکتری سل مبتلا شود و بیماری فعال نداشته باشد.
  • شایع ترین علائم سل فعال شامل تب، سرفه، کاهش وزن و لرز است.
  • سل با آزمایش پوستی سل، اشعه ایکس سینه و آزمایش خون تشخیص داده می شود.
  • درمان ممکن است شامل بستری کوتاه مدت در بیمارستان باشد که با دارو درمان خواهد شد.
  • با کاهش خطر ابتلای فرزندتان به بیماری، می توان از سل پیشگیری کرد.

اگر در زمینه سل در کودکان سوالی دارید می توانید در انتهای همین مقاله بخش نظرات آن را با متخصصین آزمایشگاه مطرح کنید

مقالات مرتبط
آزمایش پروستات

آزمایش پروستات

آزمایش پروستات نوعی آزمایش خون است که می تواند به تشخیص مشکلات پروستات از جمله سرطان پروستات کمک کند. در این مقاله قصد داریم در ارتباط با چگونگی آزمایش و نتایج آن و اینکه چه کسی می تواند آزمایش...

آزمایش خون در بارداری

آزمایش خون در بارداری

آزمایش خون در بارداری به عنوان بخشی از مراقبت های دوران بارداری  برای کمک به محافظت از سلامت خود و جنین به شما پیشنهاد می شود. انجام این آزمایش‌ می‌تواند به شما در تصمیم‌گیری مراقبت از کودک، قبل و...

سونوگرافیNT چیست و چه کاربردی دارد؟

سونوگرافیNT چیست و چه کاربردی دارد؟

سونوگرافی NT  که به آن سونوگرافی شفافیت نوکال (Nuchal Translucency Ultrasound)  نیز گفته می شود، می تواند اطلاعاتی در مورد سلامت نوزاد به شما بدهد و فقط در یک زمان مشخص از بارداری انجام می...

اسید اوریک

اسید اوریک

در اثر خوردن مواد غذایی حاوی پروتئین ماده ای به نام پورین در بدن وارد به وجود می آید. پورین نوعی از اسید آمینه ای می باشد در صورتی که در بدن تجزیه شود باعث ایجاد اسید اوریک می شود. اسیداوریک به طور...

پرسش و پاسخ تکمیلی

سوالات شما در اسرع وقت پاسخ داده شده و از طریق ایمیل اطلاع رسانی خواهد شد

1 دیدگاه
  1. شادس

    سل در، کودکان زیر یک سال هم ممکن است انتقال یابد و علائم آن چیست. کودکی که شیرمادر تغذیه میکند چطور

    پاسخ
یک دیدگاه بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

نوزده − 13 =

تماس سریع