گواتر

گواتر

گواتر از جمله بیماریهای شایع می باشد  که به خصوص  در نوجوانان بسیار دیده می شود. گواتر در خانم های جوان و در افرادی که در کوهستان زندگی می کنند شایع تر است. بعضی اوقات دیده شده میزان شیوع گواتر در خانم ها، چند برابر آقایان می باشد.

گواترچیست؟

غده تیروئید در جلوی نای و حنجره قرار دارد. بزرگی خوش خیم غده تیروئید که موجب بالا رفتن حجم آن می شود و بزرگی آن در جلوی گلو و گردن مشاهده می شود، گواتر نامیده می شود. این بزرگی غده، بدون درد می باشد.

هورمون تیروئید در متابولیسم بدن نقش بسزایی دارد. هیپوتیروئیدیسم یا کم کاری تیروئید موقعیتی  است که در نتیجه کم شدن اندازه  ترشح این هورمون در بدن تولید می شود. واکنش غده تیروئید در این وضعیت بزرگ شدن این غده و ایجاد حالت گواتر است. این حالت به این دلیل بروز می‌کند که این غده سعی دارد با بزرگ شدن، این کمبود هورمون را جبران کرده و هورمون بیشتری ترشح کند.

کمبود ید از عوامل کم کاری تیروئید است که باعث کاهش توانایی جسمی و ذهنی کودکان می شود.

دلایل ایجاد گواتر

• به صورت ارثی و سابقه خانوادگی
• کمبود نمک ( ید ) در برنامه غذایی
• استفاده  بیشتر از اندازه غذاهایی مانند شلغم ، کلم  و گل کلم
• گواتر در واقع بزرگ شدن غده تیروئید است که در جلوی گردن و درست زیر سیب گلو قرار دارد و بر خلاف تصور برخی ازمردم هیچ ارتباطی با سرطان تیروئید ندارد

نشانه های گواتر

امکان دارد هیچ نشانه ی ظاهری در فردی که گواتر دارد دیده نمی شود و گاهی نشانه های  زیر دیده می شوند:

• حس فشار و توده ای در گلو
• تورم گلو و بزرگ شدن تیروئید
• سرگیجه در صورت گرفتن دست‌ها در بالای سر
• احساس خفگی
• دشواری در بلعیدن
• تنگی نفس
• بعضی وقتی سیاهرگ های گردن، ورم می کند
• چنانچه درد ناگهانی و سریع گواتر ایجاد شود، یعنی این که در گواتر خونریزی رخ داده است.

تشخیص گواتر

چنانچه شک به گواتر و یا بزرگی غده تیروئید داشته اید، انجام بررسی بالینی، آزمایشات هورمونی، اسکن تیروئید، سونوگرافی و یا بیوپسی توسط پزشک تجویزمی شود.

احساس یک برآمدگی در گلو می‌تواند نشانه گواتر باشد. البته این برجستگی می‌تواند نشانه بیماری‌های مزن تری مثل سرطان گلو یا سرطان تیروئید باشد. از روش‌های آزمایش خون یا اشعه مخصوص ایکس نیز می‌توان برای تشخیص این حالت کمک گرفت.

توصیه مهم این که، طبیعی بودن تست های تیروئید در آزمایش خون دلیلی بر نداشتن گواتر نیست و در صورت لزوم گرفتن اسکن تیروئید بسیار ضروری است.

چه کسانی به گواتر مبتلا می شوند؟

• کسانی  که مقدار زیادی از مواد غذایی گواترزا مانند کلم، شلغم و بادام زمینی مصرف می‌کنند.
• کسانی  سوابق خانوادگی ابتلا به گواتر را دارند.
• کسانی که در رژیم غذایی آنها، مقدار نمک بسیار کم است.
• کسانی که از داروهای خاص مانند لیتیم و کوبالت مصرف می‌کنند.

با تشکر مدیریت سایت دکتر آزمایشگاه تشخیص طبی آریا