تب دنگی چه علائم و عوارضی دارد؟

تب دنگی بیماری است که از طریق پشه‌ منتقل می‌شود و بیشتر در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری شیوع دارد. تب دنگی ممکن است به صورت خفیف باشد، در این صورت علائم خفیفی مشابه علائم آنفولانزا دارد اما در برخی موارد نیز ممکن است به صورت یک بیماری کشنده بروز پیدا کند که منجر به خونریزی‌های شدید، افت ناگهانی فشار خون و در نهایت مرگ می‌شود.

تب دنگی چیست و چه علتی دارد؟

تب دنگی بیماری است که توسط یکی از چهار نوع ویروس دنگی ایجاد می‌شود. این ویروس‌ها توسط پشه‌هایی به نام آئدس منتقل می‌شوند. بیماری می‌تواند به صورت خفیف و بدون علامت و یا شدید و کشنده بروز پیدا کند.

زمانی که پشه یک فرد آلوده به ویروس دنگی را نیش بزند، ویروس وارد بدن پشه می‌شود و پشه‌ی آلوده می‌تواند افراد دیگر را از طریق نیش زدن آلوده نماید.

پس از بهبود علائم، نسبت به همان ویروسی که به آن آلوده بودید مصونیت طولانی مدت خواهید داشت اما در مقابل سه نوع ویروس دیگر آسیب پذیر هستید.

نکته‌ی مهم این است افرادی که بیش از یک بار به تب دنگی مبتلا می‌شوند بیشتر در معرض علائم شدید بیماری قرار دارند.

علائم تب دنگی

در برخی از بیماران تب دنگی هیچ گونه علائم جسمانی ایجاد نمی‌کند. اما در برخی موارد ممکن است منجر به بروز علائم خفیف مشابه آنفولانزا و یا اینکه علائم شدید شود.

علائم بیماری معمولاُ چهار الی 10 روز بعد از گزش پشه‌ی آلوده ایجاد می‌شود.

علائم تب دنگی عبارتند از:

–         تب: معمولاُ باعث ایجاد تب شدید حدود 40 درجه می‌شود.

–         سردرد

–         درد عضلانی، استخوانی و یا درد مفاصلی

–         حالت تهوع و استفراغ

–         درد در قسمت پشت چشم

–         تورم غدد

–         کهیر

عوارض تب دنگی

بیشتر بیماران مبتلا به تب دنگی طی یک هفته بهبود پیدا می‌کنند اما در برخی از بیماران ممکن است علائم شدید شود و عوارض غیر قابل کنترلی ایجاد شود. عوارض تب دنگی عبارت است از:

–         آسیب به رگ‌های خونی

–         کاهش پلاکت‌های خون

–         خونریزی در اندام داخلی

–         نارسایی اندام‌ها

–         مرگ

خانم‌هایی که در دوران بارداری به تب دنگی مبتلا شوند، ممکن است با این عوارض روبرو شوند:

–         وزن کم نوزاد هنگام تولد

–         احتمال زایمان زودرس

–         ابتلا جنین به بیماری‌های مادرزادی

–         انتقال ویروس به نوزاد در زمان زایمان

آیا تب دنگی از انسان قابل انتقال است؟

خیر. تب دنگی به هیچ وجه از فرد بیمار به انسان سالم منتقل نمی‌شود. این بیماری فقط از طریق گزش نیش پشه‌ی آلوده به ویروس دنگی ایجاد می‌شود و هیچ روش انتقال دیگری ندارد.

تنها مورد استثنایی که تب دنگی می‌تواند از انسان به انسان دیگر سرایت کند انتقال تب دنگی از مادر باردار به جنین است.

آیا تب دنگی کشنده است؟

بله، تب دنگی می‌تواند به سرعت به یک وضعیت اورژانسی تبدیل شود و منجر به مرگ بیمار شود. علائم هشداردهنده‌ی بیماری معمولاُ یک الی دو روز پس از اینکه تب از بین رفت شروع می‌شود. علائمی که نشان دهنده‌ی وضعیت اورژانسی است و باید به سرعت تحت مراقبت قرار بگیرد عبارت است از:

–         معده درد شدید

–         استفراغ به صورت مداوم

–         خونریزی از لثه و یا بینی

–         مشاهده‌ی خون در ادرار، مدفوع و یا استفراغ

–         خونریزی‌های زیر پوستی که باعث ایجاد کبودی روی پوست می‌شود.

–         اختلال در تنفس: تنفس سریع و یا تنفس سخت

–         احساس خستگی

–         احساس بیقراری

تب دنگی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

علائم بیماری تب دنگی با علائم بیماری‌هایی مانند تب حصبه و یا مالاریا مشابه است به همین دلیل تشخیص آن نیاز به تست دارد. پس از معاینه‌ی کامل و بررسی علائم، از شما سوالاتی در مورد سابقه‌ی سفرهایی که به مناطق پرخطر داشته‌اید، پرسیده می‌شود. اگر ساکن مناطق گرمسیری هستید یا اخیرا سفری به این مناطق داشه اید و علائم ذکر شده را مشاهده میکنید، باید فورا برای تشخیص به پزشک مراجعه کنید.

آزمایش خون تنها راه تایید و تشخیص قطعی است.

نحوه پیشگیری از تب دنگی

واکسن تب دنگی یکی از روش‌های پیشگیری از این بیماری است که در دو الی سه دوز به افراد شش الی 60 سال تزریق می‌شود. تزریق واکسن برای افرادی که در مناطقی با شیوع بالای تب دنگی زندگی می‌کنند تجویز می‌شود، برای تزریق واکسن باید در گذشته حداقل یک مرتبه به این بیماری مبتلا شده باشید.

نوع دیگری از واکسن برای افراد 9 تا 16 ساله در دسترس است که توسط سازمان غذا و داروی امریکا مورد تائید قرار گرفته است. این واکسن نیز برای افرادی است که در گذشته به این بیماری مبتلا شده‌اند و در مناطقی با شیوع بالا زندگی می‌کنند.

به جز تزریق واکسن، سایر روش‌هایی که می‌تواند از تب دنگی پیشگیری نماید عبارت است از:

–         پشه‌های ناقل ویروس دنگی از صبح تا غروب فعالیت دارند اما در برخی موارد در شب نیز می‌توانند نیش بزنند بنابراین لازم است در تمام ساعات شبانه روز در محیطی با تهویه‌ی مطبوع باشید.

–         هنگام بیرون رفتن از منزل لباس‌های آستین بلند بپوشید، شلوار بلند استفاده کنید، جوراب خود را روی شلوار بکشید و حتما از کفش‌های جلو بسته استفاده کنید.

–         اگر در یک محیط گرمسیری کمپ می‌کنید از مواد دافع حشرات مانند پرمترین روی لباس، کفش و وسائل کمپ استفاده کنید.

–         از پمادهای دافع حشرات روی پوست استفاده کنید.

–         با توجه به اینکه آب‌های راکد محل رشد پشه‌ها هستند، هرگونه آب راکد اطراف منزل را تخلیه کنید. به عنوان مثال آب زیرگلدان، آب جمع شده در لاستیک‌های کهنه، آب موجود در ظرف غذای حیوانات خانگی و …

درمان تب دنگی

تب دنگی می‌تواند به سرعت شرایط خطرناکی را ایجاد نماید به همین دلیل اگر به تازگی به مناطق پرخطر سفر کرده‌اید، در صورت مشاهد‌ه‌ی علائم بیماری باید به صورت فوری به بیمارستان مراجعه نمائيد.

متاسفانه هیچ روش درمان قطعی برای تب دنگی وجود ندارد. توصیه می‌شود در دوران نقاهت به دستورالعمل‌های زیر توجه نمائید:

–         نوشیدن آب فراوان

–         مصرف مسکن‌هایی مانند استامینوفن می‌تواند در کاهش تب و درد عضلانی موثر باشد.

–         از مصرف داروهای مسکن مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن خودداری نمائید زیرا این داروها می‌توانند عوارض بیماری را افزایش دهند.

در موارد شدید که نیاز به بستری است مراقبت‌های زیر انجام می‌شود:

–         تزریق مایعات و الکترولیت‌های داخل وریدی

–         اندازه گیری فشار خون به صورت مداوم

–         انتقال خون برای جبران خون از دست رفته