چه فاکتورهایی در آزمایش خون بررسی می شود؟

فاکتورهای مورد بررسی در آزمایش خون سوال بسیاری از افرادیست که میخواهند آزمایش خون داده و یا آن را انجام بدهند. با بررسی فاکتورهای مختلف در خون اطلاعات زیادی درباره وضعیت بدن و سلامتی انسان به دست خواهد آمد. اطلاعات بدست آمده از این فاکتورها در تشخیص، پیشگیری یا درمان بیماری ها و خطراتی که سلامت ما را تهدید می کنند بسیار موثرند. در ادامه این مقاله می خواهیم این عوامل را معرفی کنیم و با هرکدام آشنا شویم.

معرفی فاکتورهای مورد بررسی در آزمایش خون

همانطور که می دانید آزمایش خون به عنوان یک ابزار تشخیصی مهم و ضروری برای تشخیص بیماری‌ها و ارزیابی سلامت استفاده می‌شود. در آزمایش خون، می‌توان به صورت عمومی برخی از موارد زیر را بررسی کرد:

• نوع خون: بررسی گروه خون و فاکتور ریزی مانند ریزگرهای گروه خون، رنگی و توافق‌ناپذیری رزوس. همچنین می‌توان نشانگرهای التهابی مانند سرعت رسوب پلاکت (ESR) و پروتئین C-reaktif (CRP) را اندازه‌گیری کرد.
• تعداد سلول ها: شمارش تعداد سلول‌های خونی مانند سلول‌های سفید خون، سلول‌های قرمز خون و پلاکت‌ها.
• آنزیم های کبد: اندازه‌گیری آنزیم‌های کبدی مانند آلانین آمینوترانسفراز (ALT)، آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) و آلکالین فسفاتاز (ALP). همچنین می‌توان سطح بیلی‌روبین و آلبومین را نیز اندازه‌گیری کرد.
• ارزیابی کلیه: اندازه‌گیری سطح کراتینین و نیتروژن ادرار (BUN) برای ارزیابی عملکرد کلیه.
• لیپیدها: اندازه‌گیری سطح کلسترول کلی، کلسترول LDL، کلسترول HDL و تری‌گلیسریدها.
• آهن: بررسی سطح آهن، فریتین و ترانسفرین برای تشخیص بیماری‌های مرتبط با آهن.
• هورمون ها: اندازه‌گیری سطح هورمون‌های غدد درون‌ریز مانند تیروئید استیمولانت (TSH)، تیروئید (T3 و T4)، هورمون رشد (GH) و آدرنوکورتیکوتروپین (ACTH).
• قند خون: اندازه‌گیری سطح قند خون برای تشخیص دیابت و مانیتور کردن کنترل قند خون در بیماران قندی.
• التهابات و عفونت‌ها: اندازه‌گیری سطح آنتی‌بادی‌ها، آنتی‌ژن‌ها و سایر نشانگرهای التهابی و عفونتی.

این فقط نمونه‌ای از آزمون‌های معمول در آزمایش خون است و بسته به شرایط و نیازهای بالینی، آزمون‌های دیگری نیز ممکن است انجام شود. توصیه می‌شود با پزشک خود در مورد نوع خاص آزمون‌هایی که در حال حاضر نیاز دارید، صحبت کنید.

فاکتورهای مورد بررسی در آزمایش خون برای تشخیص کم خونی

همانطور که میدانید آزمایش خون یکی از مهم‌ترین ابزار تشخیصی برای مشکلات خون از جمله کم خونی است. در اینجا به برخی از فاکتورهای مورد بررسی در آزمایش خون برای تشخیص کم خونی اشاره می‌کنم:

1. تعداد سلول‌های قرمز (RBC count): تعداد سلول‌های قرمز در واحد حجم خون بررسی می‌شود. این معیار میزان حجم خون قرمز در بدن را نشان می‌دهد. کاهش تعداد سلول‌های قرمز معمولاً نشانه کمبود خون است.

2. سطح هموگلوبین (Hemoglobin level): هموگلوبین یک پروتئین در سلول‌های قرمز است که به اکسیژن و دیگر گازها می‌پیوندد. سطح هموگلوبین در خون بررسی می‌شود؛ کاهش آن ممکن است به دلیل کمبود خون باشد.

3. هماتوکریت (Hematocrit): نسبت حجم سلول‌های قرمز به حجم کل خون را نشان می‌دهد. کاهش هماتوکریت نیز می‌تواند نشانگر کمبود خون باشد.

4. اندازه و شکل سلول‌های قرمز (RBC indices): این شامل معیارهایی مانند حجم متوسط سلول قرمز (Mean Corpuscular Volume – MCV)، غلظت هموگلوبین متوسط در هر سلول (Mean Corpuscular Hemoglobin – MCH) و غلظت هموگلوبین متوسط در هر سلول (Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration – MCHC) است. این معیارها به کاربران اطلاعاتی درباره اندازه و شکل سلول‌های قرمز می‌دهند که می‌تواند در تشخیص علل کم خونی مفید باشد.

5. گلبول های سفید (WBC count): اگر کمبود خون به عواملی مانند کمبود محصول سلولی یا انواع مختلف بیماری‌ها مربوط باشد، این ممکن است در تعداد و نسبت گلبول های سفید به سلول‌های قرمز و همچنین نوع آنها نشان داده شود.

6. فریتین (FE):اندازه‌گیری سطح فریتین، که یک پروتئین حاوی آهن است، می‌تواند به تشخیص کم‌خونی ناشی از کم‌آهنی کمک کن

7. اندازه و شکل پلاکت‌ها (Platelet count): کاهش تعداد پلاکت‌ها (سلول‌های خونی که در خون وظیفه تشکیل لخته را دارند) ممکن است منجر به خونریزی و کاهش توانایی خون برای تشکیل لخته شود.

این فاکتورها تنها چند مورد از معیارهایی هستند که در آزمایش خون برای تشخیص کم خونی بررسی می‌شوند. همچنین، در برخی موارد ممکن است آزمایش‌های تکمیلی مانند اندازه‌گیری سطوح ویتامین‌ها و مواد معدنی، انجام شود تا علل دقیق‌تر کم خونی مشخص شود.