پرکاری تیروئید چیست و چه علائمی دارد؟

تیروئید پرکار یا هایپرتیروئیدیسم، یک وضعیت در سیستم تیروئید است که با افزایش فعالیت غده تیروئید و تولید بیش از حد هورمون‌های تیروئیدی همراه است. این وضعیت می‌تواند عوارض جدی برای سلامتی فرد داشته باشد، از جمله افزایش ضربان قلب، لرزش، اضافه وزن، افزایش تعریق، عصبانیت، مشکلات خواب، و ضعف عضلات. درمان تیروئید پرکار ممکن است شامل دارو درمانی، درمان هدفمند با استفاده از رادیوتراپی، یا حتی جراحی جهت حذف بخشی از غده تیروئید باشد. به طوری که سطح هورمون‌های تیروئید به حالت طبیعی برگردد و عوارض آن کنترل شود.

در این مقاله به توضیح مشکل پرکاری تیروئید خواهیم پرداخت. عملکرد غده تیروئید بر اثر برخی بیماری ها و مشکلات ژنتیکی یا موارد دیگر تغییر می‌کند، که این تغییرات می تواند سبب بیماری یا اختلالاتی در وضعیت سلامتی افراد شوند.

شناخت تیروئید پرکار

غده تیروئید، هورمون‌هایی را در بدن تولید می‌کند. تيروئيد در افراد سالم به ميزان كافی، دو هورمون تيروكسين و تريی‌يدوتيرونين ميیسازد. این هورمون‌ها در بدن اثرات مهمی می گذارند. در واقع این هورمون‌ها سوخت و ساز بدن و میزان کالری مصرفی را تنظیم می‌کنند. هنگامی که این هورمون‌ها به میزان زیادتر از سطح نرمال به بدن برسد، پرکاری تیروئید رخ داده است.

در حقیقت این عارضه، سوخت و ساز و متابولیسم بدن را نسبت به قبل افزایش می‌دهد. افزایش سوخت و ساز باعث کاهش وزن یا سایز فرد می‌شود. در این نوع اشتهای فرد زیاد می‌شود اما بدلیل سوخت و ساز زیاد، کاهش وزن رخ می‌دهد که البته در بعضی افراد برعکس این قضیه صدق می‌کند. در خیلی از افراد با نشانه خستگی بیش از حالت نرمال، نمایان می‌شود. این بیماری در خانم ها نسبت به آقایان شایع‌تر است.

علائم تیروئید پرکار چیست ؟

تیروئید پرکار نشانه‌هایی را در بدن ایجاد می‌کند .در صورت مشاهده این علائم به پزشک مراجعه فرمایید تا تحت درمان قرار بگیرید.

• احساس گرمای شدید، مانند زمانی که فعالیت سنگین انجام داده باشید.
• تعریق زیاد
• کاهش وزن با وجود بالارفتن اشتها
• اختلال در خواب و خستگی بیشتر از حالت معمول روزانه‌تان
• برآمدگی جلوی گردن (گواتر)
• ریزش مو
• افزایش ضربان قلب
• احساس بی‌نظمی در تپیدن قلب
• احساس درد در ناحیه قفسه سینه
• لرزش دست و ضعف در عضلات مهم
• حساسیت در برابر رفتار افراد مقابل
• مشکلات عصبی
• کاهش تمرکز
• بی حوصلگی
• بالا رفتن فشار خون
• مشکلات گوارش و ایجاد اسهال و گاهی یبوست
• بروز مشکلات بینایی و تاری دید
• ریزش مو
• نامنظم شدن عادات ماهیانه خانمها
• خارش پوست
• بزرگ شدن غده تیروئید

علت پیدایش تیروئید پرکار

پرکاری تیروئید به طور ناگهانی اتفاق نمی‌افتد و از عواملی نشأت می‌گیرد، که به بررسی آنها خواهیم پرداخت. گاهی این عارضه خفیف است و تا مدت‌ها فرد علائمی ندارد و متوجه بیماری‌اش نمی‌شود. اما به طور کلی زمانی که گسترده باشد، در روزمرگی فرد، اختلال ایجاد می‌کند.

• التهاب غده تیروئید که باعث تولید بیش از حد هورمون ها و آزاد شدن آن در خون می‌شود.
• عامل مهم پیدایش بسیاری از بیماری‌ها، مصرف نمک زیاد در برنامه غذایی می‌باشد.
• وجود تومور در ناحیه تیروئید، ممکن است تیروئید پرکار را ایجاد کند.
• عوامل ژنتیکی نیز در بروز این بیماری تاثیرگذار است.

انواع بیماری‌های تیروئید پرکار

تیروئیدیت :

به صورت کلی در این نوع بدلیل اختلال در سیستم امنی بدن، غده تیروئید دچار التهاب می‌شود.  تیروئیدیت سه مدل دارد.

• تیروئیدیت پس از زایمان : بعد از زایمان برای خانم‌ها رخ می‌دهد که بعد از چند ماه ، خودبه‌خود به حالت نرمال برمی‌گردد.
• تیروئیدیت حاد : معمولا به یکباره نمایان می‌شود.
• تیروئیدیت خاموش : غده تیروئید به صورت خودکار هورمون بیشتری ترشح می‌کند.

بیماری گریوز :

این پرکاری تیروئید بیشتر دلیل ارثی دارد و از شایع‌ترین انواعش است. در این نوع سیستم ایمنی بدن دچار خود ایمنی شده و ناخودآگاه پادتنی تولید کرده که ترشح هورمون توسط غده تیروئید را افزایش می‌دهد. معمولا افراد مبتلا به بیرون‌زدگی چشم می‌شوند.

گره تیروئید :

گره‌هایی در غده تیروئید رشد می‌کند که فعالیت این هورمون را زیاد می‌کند.

• تکی سمی : اگر تعداد گره در غده تیروئید یک عدد باشد.
• چند گره سمی : اگر تعداد گره‌ها بیشتر از یک عدد باشد.

روش تشخیص پر کاری تیروئید

با وجود علائم گفته شده پزشک در خواست آزمایش خون می کند که در آن میزان هورمون های تیروئیدی مانند TSH، T3، T4 و آنتی بای های تحریک کننده تیروئید بررسی می شود. در موارد مشکوک به تیروئید پرکار برای مطمئن شدن نوع بیماری، آزمایش ید ، سونوگرافی (برای تشخیص گره‌های تیروئیدی) و اسکن انجام می‌دهند.

همه چیز درباره تیروئید پرکار و بارداری

برای تشخیص تیروئید پرکار در بارداری از آزمایش TSH استفاده میکنند. TSH   در واقع هورمون تحریک کننده تیروئید است، که به خصوص در سه ماه اول بارداری در بدن کاهش می‌یابد. اگر در آزمایش فرد، میزان این هورمون زیاد باشد، شخص دچار پرکاری تیروئید شده است. از آزمایش های T3 , T4  نیز بهره می‌برند. خانم باردار مبتلا به این بیماری علاوه بر داشتن سایر علائم نامبرده، با وجود اشتها و خوردن غذای زیاد، به کاهش وزن مبتلا می‌شود. شخص باید با مشاهده علائم سریعا به پزشک مراجعه کند، که احتمال پرکاری فرزند نیز کاهش یابد. در خصوص تیروئید در بارداری بیشتر بدانید.

درمان تیروئید پرکار

درمان بیماری بسته به شدت بیماری متفاوت می باشد. در مرحله اول از درمان دارویی استفاده می شود. داروهایی که پزشک تجویز می کند می تواند متی مازول ، کارپی مازول و پروپیل تیداوراسیل یا لووتیروکسین که داروهای ضد تیروئیدی بشمار می‌روند، باشد. مرحله بعدی درمان تیروئید پرکار، ید درمانی می باشد که در آن سلولهای تیروئید تخریب می گردند و باعث جلوگیری از تولید بیش از حد هورمون های تیروئید می شوند. از روش ید درمانی در زنان باردار استفاده نمی‌شود. درمان نهایی در صورتی که پزشک تشخیص دهد عمل جراحی و برداشت غده می باشد که معمولا افراد بعد از انجام این جراحی، مبتلا به کم کاری تیروئید خواهند شد که تجویز دارو توسط پزشک را به همراه دارد.

علاوه بر این ممکن است پزشک داروهایی تجویز کند که اختلالات ناشی از پرکاری تیروئید در بدن را کاهش دهد. مانند دارویی که تپش قلب را تنظیم کند.

اگر در زمینه این بیماری و آزمایش های لازم سوالی دارید می توانید با متخصصین آزمایشگاه تشخیص طبی آریا مطرح نمایید تا پاسخ خود را در سریعترین زمان ممکن دریافت نمایید.