راه های کنترل فشار خون بالا

پرفشاری شریانی یک بیماری مزمن است که در آن فشار خون بالا می رود و به دنبال آن قلب برای حفظ گردش خون در رگ ها ، شدیدتر از حالت عادی خود فعالیت می کند. فشار خون همواره دارای دو مقیاس سیستولی ( انقباض ) و دیاستولی ( شل شدن ) ماهیچه های قلب بین ضربان ها می باشد . در حین استراحت ، فشار خون طبیعی برای سیستولی بین 100 تا 140 میلی متر جیوه و فشار خون طبیعی دیاستولی بین 60 تا 90 میلی متر جیوه می باشد .

در صورتی که فشار خون به شکل مزمن برابر یا بیشتر از 140 بر روی 90 میلی متر جیوه باشد ، افراد اصطلاحا فشار خونی نامیده می شوند. افراد مبتلا به دو گروه تقسیم بندی میشوند:

پرفشاری اولیه : 90 تا 95 درصد از افراد مبتلا را پوشش میدهد ، این گروه از افراد هیچ دلیل پزشکی مشخصی برای بالا بودن فشار خون خود ندارند .

پرفشاری ثانویه : 5 تا 10 درصد از مبتلایان را پوشش میدهد ، که بنا به دلایل مشخص و متاثر از کلیه ها ، شریان ها ، قلب یا دستگاه غدد درون ریز باعث ایجاد و ظهور آن میشود .

نزدیک به 50 درصد از مبتلایان به فشار خون از بیماری خود مطلع نیستند و بسیاری از بیماران به صورت تصادفی از فشار خون خود با خبر می شوند. درصد زیادی از بیماران مبتلا به فشار خون، بیماری خود را کنترل نمی کنند.

راه های کنترل فشار خون بالا 

راه های کنترل فشار خون بالا را در این بخش قرار می دهیم تا عزیزانی که به این بیماری مبتلا هستند با این راه حل ها آشنا شوند .

فشار خون بالا در برخی از موارد کشنده است بسیار مهم است که بتوان فشار خون را کنترل نمود ، عوامل مختلفی سبب تغییر فشار خون می شوند نظیر فعالیت شدید بدنی و یا استرس ، یکی از راه حل های آسان کنترل فشار خون تغییر شیوه زندگی است ، با به کار گیری روش های صحیح زندگی به شکل آسان می توان از مبتلا شدن به فشار خون پیشگیری کرد .

عوامل موثر در فشار خون

• پربودن مثانه
• کم خوابی
• فشار عصبی
• مصرف دخانیات و سیگار
• مصرف قهوه و الکل

• پیشگیری های ابتدای و اولیه
• کاهش دادن فشار خون بالا
• کاهش اضافه وزن
• تصحیح تغذیه سالم در برنامه غذایی
• افزایش تحرک بدنی

خطرات احتمالی بالا بودن فشار خون

همواره بالا بودن فشار خون باعث :

• خون ریزی مغزی
• سکته مغزی
• سکته قلبی (حملات قبلی )
• نارسایی قلب
• آنوریسم های شریانی
• بیماریهای شریان های پیرامونی
• بیماریهای مزمن کلیه
• کاهش امید یه زندگی

تغییرات در رژیم غذایی و روش زندگی فرد می تواند در کنترل فشار خون موثر بوده و خطر عوارضات نامبرده را کاهش یا حتی ریشه کن کند .

تغییر رژیم غذایی و تصحیح کردن رژیم غذایی تاثیر بالایی در کاهش فشار خون دارد ، به اشخاصی که به این بیماری مبتلا هستند توصیه می شود در برنامه روزانه خود مواد غذایی صحیح نظیر غذاهای حاوی پتاسیم ، کلیسم را قرار دهند .

اگر عادت به مصرف لبنیات دارید توصیه می شود که از لبنیات کم چرب استفاده نمایید .

مصرف ماهی حداقل دو بار در روز توصیه می شود اگر از گوشت استفاده می کنید حتما باید از گوشت بدون چربی استفاده نمایید .

مصرف ترشیجات ، چیپس و غذاهای فست فود را بهتر است حذف نمایید اگر انجام این کار مقدر نیست توصیه می شود حتما به میزان قابل توجهی مصرف آنها را کاهش دهید .

مصرف میوه جات و سبزی های تازه نقش موثری در کاهش فشار خون دارد .

تشخیص بیماری فشار خون بالا

پرفشاری خون زمانی تشخیص داده می‌شود که بیمار فشار خون بالای مزمن داشته باشد. برای این تشخیص نیازمند سه بار اندازه گیری فشار خون در یک ماه میباشد . اولین قدم در تشخیص بررسی شرح حال بیمار و آزمایشات بالینی می باشد.

آزمایش کراتینین در سرم خون برای بررسی وجود بیماری‌های کلیوی که ممکن است دلیل ایجاد پرفشاری خون و یا ناشی از آن باشند، انجام می‌گیرد. انجام آزمایش کراتینین سرم خون به تنهایی ممکن است تخمین میزان تصفیه گلومرولی را دست بالا بگیرد. دستورالعمل‌های اخیر، طرفدار کاربرد معادلات پیش بینی کننده نظیر فرمول تغییر رژیم غذایی در بیماری کلیوی (MDRD) جهت تخمین میزان تصفیه گلومرولی (eGFR) می‌باشند( eGFR) همچنین یک اندازه گیری مبنا از کارکرد کلیه ارائه می‌کند که می‌توان از آن برای بررسی عوارض داروهای خاصِ ضدِ پرفشاری خون بر عملکرد کلیه استفاده کرد. آزمایش وجود پروتئین در نمونه‌های ادرار نیز به عنوان یک نشانه فرعیِ بیماری‌های کلیوی به کار می‌رود. تست نوار قلب (EKG/ECG) برای بررسی اینکه قلب در اثر فشار خون بالا تحت فشار نباشد انجام می‌گیرد. این تست می‌تواند ضخیم شدنِ ماهیچه قلب (هایپرتروفی بطن چپ) و اینکه آیا قلب سابقه یک اختلال خفیف نظیر حملهٔ قلبی خاموش داشته است را نشان دهد. رادیوگرافی قفسه سینه یا اکوکاردیوگرافی نیز می‌تواند برای بررسی علائم بزرگی قلب یا آسیب به قلب انجام گیرد.

پیشگیری از ابتلا به فشار خون بالا

تغییر روش زندگی برای کنترل و کاهش فشار خون ضروری میباشد .

نکات زیر جهت پیشگری پیشنهاد می گردد:

1. مصرف آب سالم و گوارا را به میزان قابل توجهی در روز توصیه می ‌کنم. یک لیوان آب میوه ی رقیق شده با اندکی پودر ویتامین C ، موجب بهبود عملکرد دستگاه ایمنی و ترمیم سرخرگ‌ها می ‌شود.
2. مصرف نان‌ها و مواد کربوهیدراتی تهیه شده از آردهای سفید و بدون سبوس (تصفیه شده) را به حداقل برسانید و از نان‌های سبوس‌دار       به خصوص حاوی سبوس جو دو سر استفاده کنید.
3. مصرف قند و شکر و سایر فرآورده‌های تهیه شده از آنها مثل نوشابه‌ها، مربا، ژله، شکلات، کیک‌ها و شیرینی‌ها را محدود یا حذف کنید.
4. تحقیقات ثابت کرده است که کودکان پیش دبستانی که هر روز 4 وعده میوه و سبزی و دو وعده لبنیات مصرف می ‌کنند، در نوجوانی فشار خون پایین‌ تری نسبت به سایر افراد دارند و در اصل احتمال ابتلا به حمله ی قلبی، سکته و سایر بیماری های ناتوان ‌کننده در افرادی که زودتر به فشار خون مبتلا می ‌شوند، بیشتر است.
5. سعی کنید غذا را کامل بجوید و حتماً غذای خود را در محیطی آرام و به دور از استرس و تشنج میل فرمایید.
6. با اجتناب از مصرف غذاهای خیلی گرم یا خیلی سرد، اعمال هضمی را بهبود بخشید.
7. نوشیدن هر نوع نوشیدنی را با غذا و در کنار غذای اصلی به دلیل تداخل در هضم محدود کنید.
8. از مصرف غذاهای سرخ کرده یا غذاهایی که در درجه ی حرارت‌های بسیار بالا و یا با مدت زمان طولانی تهیه می ‌شوند، خودداری کنید و به خاطر داشته باشید، استفاده ی چند باره از روغن‌های آشپزی عاملی در بالا بردن فشار خون است.
9. از مصرف مواد حاوی افزودنی‌ها و غذاهای فرایند شده که حاوی مقدار زیادی نمک و ادویه‌ها هستند، مثل انواع سوسیس و کالباس، غذاهای کنسروی، شورها، ترشی‌ها و چاشنی‌های کارخانه ‌ای جداً خودداری کنید.
10. چای، قهوه و شکلات را بسیار محدود کنید و تا 1 ساعت پس از صرف غذا چای ننوشید و به جای آنها از چای‌ها و دم‌کردنی‌های گیاهی (مثل گل گاو زبان) استفاده کنید.
11. از مصرف نمک و غذاهای پُر نمک و ادویه بپرهیزید. به جای نمک می ‌توانید از سبزیجات تازه یا خشک، ادویه‌‌جات مفید (زردچوبه- دارچین و…)، پودر سیر و پیاز و آب لیموی تازه استفاده کنید.
12. موادی مثل کره، خامه، مارگارین، دنبه، سس‌ها و روغن‌های جامد را از برنامه ی غذایی حذف کرده و به جای آنها از روغن زیتون- روغن‌های گیاهی مایع و روغن‌ ماهی استفاده کنید.
13. مغز‌ها و دانه‌های گیاهی مثل گردو حاوی موادمغذی بی ‌شماری هستند. می ‌توانید از آنها در رژیم غذایی روزانه بهره ببرید. استفاده از آنها در سالادها به خوش طعم و مقوی کردن آنها کمک شایانی می ‌کند.
14. حداقل 3 بار در هفته ماهی بخورید و به جای گوشت‌های قرمز سعی کنید از گوشت سفید استفاده کنید.
15. از استرس بپرهیزید، زیرا یکی از عوامل بالا بردن فشار خون که بسیار سریع هم عمل می‌ کند، استرس و عصبانیت است.
16. هر روز زمانی را برای استراحت در نظر بگیرید و به خاطر داشته باشید، کار کردن بی ‌وقفه بیشترین فشار را بر سلامتی شما وارد خواهد آورد. حتی اگر عادت به خوابیدن در میانه ی روز ندارید، برای دقایقی چشم‌ها را روی هم گذاشته و به استراحت بپردازید.
17. ورزش‌هایی مثل: پیاده ‌روی، شنا، دوچرخه?سواری ورزش‌های مناسبی برای پایین آوردن فشار خون به شمار می ‌آیند. بنابراین حداقل 3 بار در هفته و هر بار حداقل 30 دقیقه ورزش کنید.
18. از گلپر، آویشن، نعناع خشک، کنجد و… به جای نمک استفاده کنید.
19. سیگار را به طور کامل از برنامه ی‌ زندگی خود حذف کنید.

امید است با توجه به مقاله ارائه شده گامی مؤثر در جهت کاهش فشار خون و از بین علل ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی بردارید و جاده ی زندگی را با همواری بیشتری طی کنید.