مدت زمان مطالعه ۱۴ دقیقه
خانه » News » آزمایش اسپرم

آزمایش اسپرم

آزمایش اسپرم
آزمایش اسپرم

در دنیای امروز، برای هر بیماری راه های درمان وجود دارد، که ناباروری افراد نیز شامل این موضوع می شود. ناباروری در مردان، از شایع ترین علل ناباروری می باشند. افرادی که مشکل ناباروری دارند زمانی که به پزشک مراجعه می نمایند، به آن ها توصیه می شود که ابتدا مرد مورد بررسی قرار گیرد. به علت اینکه جهت آزمایش تجزیه منی هزینه کمتری لازم می باشد و راحت تر است.آزمایش  اسپرم یا آنالیز اسپرم یکی از مهم ترین آزمایش هایی است که برای بررسی وضعیت باروری و تشخیص احتمال ناباروری در مردان انجام می شود. در آزمایش آنالیز اسپرم، علاوه بر میزان مایع منی تولیدشده مردان، تعداد،حرکت، شکل و کیفیت اسپرم ها بررسی می شوند. آزمایش مایع منی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد و اگر به درستی انجام و آنالیز نشود جواب آن اشتباه تشخیص داده می شود و این امر بیمارو پزشک را گمراه می کند. نتیجه آزمایش مایع منی بسیار متغیر می باشد، به همین جهت توصیه می شود که آزمایش در دو مرحله با فاصله 4 هفته انجام گیرد تا قضاوت صحیحی صورت گیرد.در ادامه این مطلب نکات بیشتری در خصوص این آزمایش و شرایط انجام آن بیان خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

تفسیر آزمایش اسپرم

حدود یک سوم ناباروری های در بین زوجین به دلیل مشکلات در مایع منی و اسپرم ها می باشد. آزمایش منی بر روی اسپرم خارج شده طی انزال انجام می گیرد. از مهمترین ویژگی های مورد سنجش مایع منی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • تعداد کل اسپرم ها : این مهم بیانگر صحیح بودن تولید اسپرم ها توسط بیضه ها و انتقال آن به مجاری مربوطه می باشد.
  • حجم : میزان نرمال آن بیانگر فعالیت صحیح ترشح غدد ضمیمه جنسی است.
  • مورفولوژی ، تحرک و حیات اسپرم ها

چگونه می توان نمونه اسپرم را تهیه نمود؟

تحقیقات انجام شده نشان می دهد که نحوه نمونه گیری به میزان قابل توجهی بر صحت نتیجه آزمایش تاثیرگذار است.

نمونه اسپرم را هم می توان در آزمایشگاه و هم می توان در منزل تهیه نمود.نمونه گیری صحیح و مورد قبول باید در آزمایشگاه و به روش استمنا گرفته شود . نمونه گیری به روش های نزدیکی و در داخل کاندوم  در منزل سبب نتیجه گیری نامطلوب و بی کیفیت  می شود.

پس از مراجعه به آزمایشگاه برای انجام این تست، ظرفی تمیز در اختیار شما قرار داده می شود. سپس اقدام به جمع آوری مایع منی در ظرف می کنید.

اگر امکان انزال به تنهایی برای مرد وجود نداشته باشد، در برخی آزمایشگاه ها همسر نیز می تواند حضور یابد و به او کمک کند. اما این کار باید بدون دخول انجام شود، زیرا در نتیجه آزمایش تاثیرگذار است.

آزمایش اسپرم در منزل

آزمایش اسپرم در منزل

در صورت امکان نمونه در آزمایشگاه گرفته شود اما چنانچه ناچار به نمونه گیری در منزل هستید توجه داشته باشید تمام نمونه را در داخل ظرف جمع آوری کنید. نکته حائز اهمیت دیگر ارسال کمتر از 20 دقیقه نمونه تحت دمای 37 درجه به آزمایشگاه می باشد. حتما هنگام تحویل نمونه به متصدی آزمایشگاه ایشان را  مطلع از نمونه گیری در خارج آزمایشگاه نمائید.

جهت انجام تهیه نمونه اسپرم ظرف مخصوصی را به بیمار می دهند. اگر بیمار نمونه اسپرم را در منزل تهیه می نماید حتما باید ظرف 20 الی 30 دقیقه نمونه را سریع به آزمایشگاه تحویل دهد و در این فاصله دمای نمونه باید نزدیک به دمای بدن باشد و بهتر است نمونه را در بین دو دستانتان قرار دهید. حتما باید آزمایش تجزیه منی نیز بر روی اسپرم در عرض 30 دقیقه انجام شود تا نتیجه آزمایش مایع منی صحیح و درست باشد. این نکته را توجه داشته باشید که هر چقدر زودتر آزمایش انجام شود جواب دقیق تر و صحیح تر می باشد.

نحوه جمع آوری مایع منی

نمونه منی باید در زمان مناسب برای انجام آزمایش اسپرم جمع آوری و به آزمایشگاه ارسال شود . بهترین زمان برای جمع آوری مایع منی بین سه تا پنج روز پس از آخرین تماس جنسی یا انزال تهیه شود و تهیه نمونه منی زودتر از دو روز و پس از هفت روز مناسب نخواهد بود .

نمونه منی بهتر است به صورت طبیعی با دست کمی نمناک تهیه شود و از تحریک مصنوعی (صابون، ژل، شامپو) خودداری ورزید . بهتر است پس از تهیه، نمونه منی در ظرف مخصوص آزمایشگاه قرار داده شود و استفاده از کاندوم جهت جمع آوری نمونه منی را فراموش کنید .

مدت زمان تحویل تهیه مایع منی به آزمایشگاه بسیار حائز اهمیت می باشد. بهتر است جمع آوری مایع منی در آزمایشگاه انجام شود در غیر اینصورت کمتر از سی دقیقه به آزمایشگاه ارسال گردد.

هنگام جمع آوری مایع منی از ظرف مخصوصی که آزمایشگاه در اختیار شما قرار داده است استفاده نمایید و قبل از ریختن نمونه به داخل ظرف، ابتدا ظرف را با نگاه داشتن در دستان خود به دمای محیط برسانید سپس اقدام به جمع آوری مایع منی نمایید .

آزمایش تجزیه منی در چه مواردی کاربرد دارد؟

  • جهت بررسی ناباروری مرد
  • بعد از انجام جراحی باز کردن لوله های منی و یا برگرداندن وازکتومی
  • جهت اطمینان از صفر شدن تعداد اسپرم ها بعد از انجام وازکتومی یا همان بستن لوله های منی جهت جلوگیری از بارداری

چه مواردی در نتیجه آزمایش مایع منی تاثیر گذار می باشند؟

  • مصرف الکل و استعمال دخانیات (سیگار و انواع مختلف مواد مخدر)
  • اگر بیمار یک هفته قبل از آزمایش نزدیکی داشته باشد
  • مصرف برخی از داروها مانند سولفا سالازین و سایمتیدین و نیتروفورانتوئین
  • نمونه مایع منی صحیح و ناکامل باشد و یا دیر به دست آزمایشگاه رسد
  • گرم شدن و سرد شدن مایع منی در نتیجه آزمایش مایع منی تاثیر گذار می باشند. دمای نمونه مایع منی باید نزدیک دمای بدن حدود 37 درجه سانتیگراد باشد (دور از آفتاب و سرمای شدید باشد)
آنالیز اسپرم
آنالیز اسپرم

مراحل آنالیز اسپرم

  • به مدت 5 دقیقه نمونه در دستگاه انکوباتر تحت دمای 37 درجه قرار داده می شود تا سیال شدن نمونه مورد ارزیابی قرار گیرد.
  • طی زمان 30 تا 60 دقیقه موارد زیر باید مورد ارزیابی قرار گیرد:

گزارش حجم

گزارش PH

آماده سازی لام از نمونه جهت بررسی میکروسکوپی

گزارش میزان اسپرم زنده

فراهم کردن رقت جهت بررسی غلظت اسپرم

گزارش تعداد اسپرم ها

فراهم کردن اسمیر جهت بررسی مورفولوژی اسپرم

بررسی سلول های پراکسیداز مثبت چنانچه دارای سلول های گرد هستیم

نکته : چنانچه آنالیز همراه با کشت می باشد نمونه طی 3 ساعت باید به بخش میکروب شناسی ارسال گردد.

آزمایش اسپرم نرمال

motility

برای این که بارداری صورت گیرد لازم است که بیش از 50 درصد اسپرم ها یک ساعت پس از انزال  به سمت تخمک حرکت کنند. حرکت اسپرم توسط یک سیستم خودکاری آنالیز و در مقیاس 1 تا 4 دسته بندی می شود. در نمره 1 اسپرم در حال حرکت نیست و نمره 4 حرکت اسپرم خوب است. در این تقسیم بندی حداقل حرکت نمونه 4 >25% یا مجموع نمونه 3 و چهار >50% باید باشد.به حالت کمبود حرکت اسپرم ها، آستنوسپرمی گفته می شود.

تحرک اسپرم ها بر مبنای کیفیت و تعداد حرکت آن ها مورد ارزیابی قرار می گیرد.ارزیابی بر اساس معیار های زیر انجام خواهد شد:

  rapid progressive .1

اسپرم هایی که دارای حرکت تند هستند.

2. slow progressive

اسپرم هایی حرکتشان آهسته است.

3. non-progressive and immotile

اسپرم هایی هستند که حرکت ندارند ویا حرکتشان رو به جلو نیست.

زمانی حرکت اسپرم ها عادی است که حداقل 50 درصد از اسپرم های کل آزمایش دارای  حرکت آهسته و تند (rapid progressive)و (slow progressive) باشند. این نوع حرکت اسپرم ها بلافاصله پس از مایع کردن آزمایش شروع می شوند و همچینین این حرکت باید تا سه ساعت بعد نیز ادامه داشته باشد.

   pH  اسپرم

سطح pH نرمال بین 7.2 تا 7.8 است. pH بالاتر از 8.0 نشان دهنده ی عفونت فرد اهدا کننده است. pH کمتر از 7.0 نشان دهنده ی آلوده بودن نمونه یا انسداد مجاری انزالی است.

   volume یا حجم

حجم مایع منی برای نتیجه طبیعی باید بیش از 2 میلی لیتر باشد. حجم کم منی نشان دهنده ی تعداد کم اسپرم برای تخمک گذاری است. حجم مایع اضافی نیز به معنی رقیق شدن اسپرم است.

  Liquefaction یا مایع شدن

مدت زمان آن 15 تا 30 دقیقه است. منی در ابتدا غلیظ است، مایع شدن به حرکت اسپرم کمک می کند. اگر منی در 15 تا 30 دقیقه مایع نشود، باروری تحت تأثیر قرار می گیرد.

sperm count  (تعداد اسپرم)

تعداد اسپرم در آنالیز معمول منی بین 20 میلیون تا بیش از 200 میلیون می باشد. این نتیجه تحت عنوان چگالی اسپرم هم گفته می شود. اگر این مقدار کم باشد، باروری مشکل می شود.

Appearance  یا ظاهر

ظاهر باید سفید و خاکستری باشد. اسپرم با رنگ قرمز قهوه ای می تواند نشان دهنده ی وجود خون باشد، در حالی که رنگ زرد می تواند ناشی از زردی یا عوارض جانبی دارو باشد.

WBC  در آزمایش اسپرم

این کمیت نشان دهنده تعداد گلبول سفید در مایع منی می باشد که به طور طبیعی نباید وجود داشته باشد. وجود بیشتر 1 میلیون در 1 میلی لیتر نشان دهنده عفونت یا التهاب در مایع منی می باشد.

موارد مورد ارزیابی در آزمایش اسپرم

در آزمایش اسپرم مهم ترین مسائلی که مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرند موارد زیرهستند:

مقدار مایع منی مرد در یکبار تولید آن

در صورتی که منی فرد در هر بار انزال بین 2 تا 5 میلی لیتر مایع باشد میزان آن طبیعی است. اما مقدار آن اگر از این حد فراتر یا کمتر باشد باید اختلالی وجود داشته باشد که موجب می شود زمینه برای ناباروری فراهم گردد.

کمیت اسپرم

در هر میلی لیتر مایع منی وجود 20 میلیون اسپرم کاملاً طبیعی است. در صورتی که میزان اسپرم ها کمتر از حد معمولی باشد منجر به ناباروری مردان خواهد شد.

کیفیت اسپرم

زمان تبدیل شدن به حالت مایع

مایع منی در وضعیت طبیعی به مدت 20 الی 30 دقیقه طول می کشد که از حالت ژله ای بودن خارج گردد و به مایع تبدیل شود. در صورتی که بیشتر از این زمان این منی ژله مانند به مایع تبدیل شود احتمال وجود عفونت در مردان وجود خواهد داشت.

  • میزان تحرک و فعالیت های اسپرم
  • PH مایع منی
  • گلبول های سفید
  • سطح و میزان فروکتوز
  • اشکال اسپرم

تست مایع اسپرم

با تست مایع اسپرم، نمونه گیری در آزمایشگاه های مربوطه و طی دوره های درمان مشخص، متخصصین این بیماری را درمان می کنند.

تهیه نمونه اسپرم

به منظور آزمایش مایع اسپرم و تهیه نمونه، با دادن کاندوم های مخصوص به افراد، آنها ملزم به جمع آوری مایع اسپرم هستند. پزشک مربوطه ممکن است شما را از مقاربت جنسی از 2 تا 5 روز منع کند، تا نمونه به دست آمده با بالاترین مقدار اسپرم در باروری فرد تاثیر بگذارد. به این منظور از خارج شدن مایع اسپرم تا دو هفته جلوگیری کرده، تا مراحل آزمایش با نمونه مایع اسپرم فعال انجام شوند. زیرا، اسپرم خارج نشده به آسانی می تواند فرد را دچار مشکل کند.

در صورتی که در بین زوجین ناباروری مربوط به مردان باشد و هنگامی که ناباروری مردان به دلیل کمبود اسپرم تشخیص داده شود، اولین تست آزمایشگاه از مایع اسپرم خواهد بود.

برای این که نتایج آزمایش به طور دقیق باشد پزشکان توصیه می کنند که این اقدام در سه مرحله و در مدت زمان سه ماهه انجام شود.

شرایط آزمایش اسپرم

برای انجام تست اسپرم باید به آزمایشگاه خوب و معتبر مراجعه نمایید. در آزمایشگاه مایع منی جمع آوری شده و مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد.

  • برای آزمایش اسپرم نیازی به ناشتا بودن فرد نیست.
  • از مهم ترین آمادگی هایی که باید پیش از آزمایش اسپرم انجام دهید این است که از استمنا و رابطه جنسی به مدت 3 الی 6 روز پرهیز کنید. زیرا هر گونه فعالیتی که به انزال منجر گردد ممنوع است تا تعداد اسپرم ها در بالاترین سطح باشند و جواب آزمایش مطمئن باشد.
  • پزشک توصیه می کند که یک هفته پیش از انجام آزمایش اسپرم انزال را یک مرتبه تجربه کنید سپس مراقبت های لازم را در جهت پیشگیری از انزال انجام دهید. اسپرم هایی که بیش از یک هفته در بدن وجود داشته باشند کیفیت لازم را برای انجام آزمایش ندارند. از این رو زمانی که یک بار انزال رخ می دهد در طی یک هفته اسپرم های جوان تری تولید می شوند و بهترین گزینه برای انجام آزمایش هستند.
  • ممنوعیت مصرف سیگار به مدت چند روز قبل از انجام آزمایش اسپرم به شما گوشزد خواهد شد.
  • قبل از دادن تست مایع اسپرم از مصرف هر گونه مواد الکلی و یا مصرف مواد محرک خودداری کرده و مصرف هرگونه داروی گیاهی و داروهای مکمل را به پزشک مربوطه اطلاع دهید.

استفاده از برخی از داروها و یا برخی از فعالیت می تواند در نتیجه واقعی آزمایش اسپرم نقش داشته باشد که مهم ترین آنهاعبارتند از:

  • استفاده از انواع دارو هایی که مکمل هستند و حاوی تستوسترون می باشند.
  • انجام شیمی درمانی
  • فشار خون زیاد
  • استفاده از دارو های فشار خون
  • استفاده از دارو هایی که برای درمان پروستات استفاده می شود
  • استفاده از دارو های ضد التهاب
  • استفاده از دارو های ضد قارچ
  • استفاده از داروی استروئید

برای آزمایش دقیق تر و نتایج بهتر، پزشک نیازمند بررسی بیش از دو نمونه می باشد، که در یک دوره سه ماهه با گرفتن سه یا چهار تست انجام می شود.

بهترین زمان آزمایش اسپرم

بهترین زمان برای انجام آزمایش اسپرم زمانی است که مرد حداقل سه روز از انزال خودداری کرده باشد. داروهای هورمونی مصرف نکرده باشد. همچنین یک هفته قبل از آزمایش الکل، کافئین و… مصرف نکرده باشد. اگر دارویی مصرف می کنید حتما با پزشک خود مشورت کنید و به او اطلاع دهید.

چه کسانی باید آزمایش اسپرم انجام دهند؟

  • در صورتی که مرد به دلیل حوادثی مانند تصادف یا عمل های جراحی دچار ناباروری شده است و نمی داند.
  • در صورت ابتلا به بیماری هایی مانند سرطان قبل از شروع شیمی درمانی و مصرف داروها نمونه اسپرم مرد در بانک اسپرم نگه داری می شود.
  • در صورتی که زوجین نمی دانند که کدامیک دچار عارضه ناباروری هستند در این آزمایش مشخص می گردد که ناباروری ناشی از کدام از یک می باشد.
  • علاوه بر آن علت دقیق ناباروری نیز در مردان تعیین می شود. برای مثال تعیین می گردد که میزان اسپرم کم است یا این که عملکرد اسپرم ها با اختلال روبرو ست.

بنابراین یکی از مهم ترین آزمایشات برای کسانی است که تصمیم دارند بارداری را تجربه کنند اما اقدامات باروری برای آن ها نتیجه بخش نیست.

نتیجه تست اسپرم

آزمایشگاه نمونه مایع اسپرم را بررسی کرده و مهم ترین اطلاعات که شامل موارد زیر است را به بیمار می دهد:

  • مقدار مایع اسپرم بارور موجود: در حالت نرمال، مایع اسپرم بارور بین 15 تا 200 میلیون اسپرم فعال تولید می کند.
  • اندازه و شکل نرمال: اسپرم ها می توانند بر روی باروری تخمک تاثیر مستقیم بگذارند. مایع اسپرم نرمال در حالت عادی توانایی تشکیل سی درصد اسپرم بارور دارد.
  • علاوه بر تست مایع اسپرم، متخصص نیازمند جزئیات نمونه می باشد، که به شرح زیر هستند:
  • حجم اسپرم: متخصص همچنین اندازه اسپرم تولید شده در نمونه شما را بررسی خواهد کرد. مقدار نرمال حاوی 2.5 میلی لیتر مایع اسپرم می باشد، در صورتی که نتیجه آزمایش کمتر از این مقدار بود، راه های بارور کردن مسدود شده، و یا به سرطان پروستات مبتلا شده اید.
  • بهبود توسط داروهای شیمیایی: سطح اسپرم موجود که مقدار نرمال آن از 7.1 تا 8.0 بوده  و کمتر از این مقدار به اسیدی بودن اسپرم اشاره دارد. PH نرمال می تواند، سلامت اسپرم و حرکت درست آن ها را تضمین کند.
  • مدت زمان مایع شدن اسپرم:  دفع اسپرم از عضله بسیار ضخیمی انجام می شود. این زمان مایع شدگی باید تقریبا 20 دقیقه به طول بیانجامد، که در غیر اینصورت فرد به ناباروری دچار شده است.
  • سطح فروکتوز: اگر متخصص با آزمایش اسپرم به نتیجه مطلوب نرسد، یقینا سطح فروکتوز اسپرم را بررسی خواهد کرد، مقدار ناچیز فروکتوز و عدم وجود آن به معنی ناباروری فرد می باشد.

چه عواملی باعث اختلال اسپرم می شود؟

از مهم ترین عوامل ایجاد اختلال در حرکت اسپرم ها، مصرف دخانیات است. رعایت عوامل زیر در افزایش حرکت اسپرم موثر هستند.

  • عدم مصرف دخانیات مانند سیگار و قلیان
  • نپوشیدن لباس های زیر تنگ
  • عدم استفاده طولانی مدت از استخر و سونا
  • بهتر است بعد از دفع ادرار، بیضه را 2 تا 3 دقیقه با سرد ماساژ دهید.

دلایل ناباروری مردان

ناباروری زوجین از مشکلات آزاردهنده است که برای آن ها مشکلات زیادی را به وجود می آورد. عوامل زیر باعث ناباروری مردان می شود.

  • چاقی
  • استعمال دخانیات
  • مصرف نوشیدنی های الکلی
  • افزایش دمای بیضه
  • رژیم غذایی نامناسب
  • استرس

مقالات مرتبط
غده تیروئید و اختلالات رایج آن

غده تیروئید و اختلالات رایج آن

غده تیروئید یک غده اندوکرین در گردن و مسئول تولید هورمون‌های تیروئیدی مانند تیروکسین (T4) و تری‌یدوتیرونین (T3) است. این هورمون‌ها نقش بسیار مهمی در کنترل فعالیت سلول‌ها، متابولیسم بدن، سطح انرژی،...

شرایط آزمایش تیروئید

شرایط آزمایش تیروئید

رعایت شرایط آزمایش تیروئید، مهم ترین بخش آزمایش است که باید به دقت توسط بیمار صورت بگیرد. در واقع بخش قابل توجهی از نتیجه آزمایش تیروئید، وابسته به این نکات است. نکاتی از قبیل اینکه آیا لازم است قبل...

چه فاکتورهایی در آزمایش خون بررسی می شود؟

چه فاکتورهایی در آزمایش خون بررسی می شود؟

فاکتورهای مورد بررسی در آزمایش خون سوال بسیاری از افرادیست که میخواهند آزمایش خون داده و یا آن را انجام بدهند. با بررسی فاکتورهای مختلف در خون اطلاعات زیادی درباره وضعیت بدن و سلامتی انسان به دست...

بهترین آزمایشگاه جامع پزشکی

بهترین آزمایشگاه جامع پزشکی

به دلیل وجود تعداد زیاد آزمایشگاه های تشخیص طبی در فردیس کرج، پیدا کردن و انتخاب بهترین آزمایشگاه شاید کمی وقت گیر باشد. در همین راستا و به دلیل کمک به کاربرانی که در جست و جوی یک آزمایشگاه مجهز و...

پرسش و پاسخ تکمیلی

سوالات شما در اسرع وقت پاسخ داده شده و از طریق ایمیل اطلاع رسانی خواهد شد

4 دیدگاه ها
  1. zahra

    سلام خسته نباشید یک سال ازدواج کردیم و دکتر گفته تعداد اسپرم همسرم خیلی کم . چه کار کنیم تا خوب بشه و بتونیم بچه دار بشیم ؟؟

    پاسخ
    • arialab

      سلام . این سوال را یک متخصص ارولوژی ‌پس از معاینه پاسخ می دهند.

      پاسخ
  2. محسن

    سلام وقت بخیر، هزینه آزمایش اسپرم چقدر است ؟

    پاسخ
    • arialab

      سلام . هزینه آزمایش به عوامل مختلفی بستگی دارد لذا برای کسب اطلاع از هزینه ها به آزمایشگاه مراجعه نمایید .

      پاسخ
یک دیدگاه بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

4 + بیست =

تماس سریع