انواع دیابت و تفاوت آنها با یکدیگر

انواع دیابت، از نظر نحوه تاثیرگذاری بر بدن و فاکتورهای دیگر با هم متفاوت هستند. دیابت به معنای افزایش قند ( گلوکز خون ) است. در بدن انسان عضوی به نام لوزالمعده (پانکراس) وجود دارد که تولید انسولین در بدن را برعهده دارد . قندی که از راه تغذیه وارد بدن می شود ، توسط انسولین وارد سلول ها می گردد و به انرژی تبدیل می شود . این در حالی است که بدن افراد مبتلا به دیابت قادر به تولید کافی انسولین و مصرف درست آن نیست . بنابراین قند نمی تواند به سلول ها انتقال پیدا کند و لذا مقدار آن در خون افزایش می یابد و سرانجام به بدن آسیب می رساند.

دیابت چه انواعی دارد؟

سه نوع دیابت اصلی وجود دارد :

دیابت نوع 1

اغلب در دوران کودکی یا اوایل سنین بلوغ بروز می کند که از آن با عنوان دیابت دوره جوانی یا ملیتوس وابسته به انسولین یاد می شود . این نوع بیماری به ندرت اتفاق می افتد . از کل افراد مبتلا به این نوع فقط 5 درصد آنان جزو افراد دیابتی نوع 1 هستند . بروز این نوع دیابت به سبک زندگی ناسالم ارتباط ندارد بلکه علت ان تخریب سلول های انسولین ساز لوزالمعده ( سلول های بتا ) توسط سیستم ایمنی بدن است . علت این امر نامشخص است اما چنان که متخصصان اعلام می دارند ممکن است عوامل ژنتیکی ، حمله ویروسی یا عوامل محیطی در آن موثر باشند . افراد مبتلا به این نوع دیابت نیاز به تزریق منظم انسولین دارند .

دیابت نوع 2

معمولا از آن با عنوان دیابت ملیتوس غیروابسته به انسولین می شود . به تدریج در دوران بزرگسالی و به خصوص در افرادی که اضافه وزن دارند بروز می کند . باید اشاره کرد بی تحرکی دلیل اصلی این نوع دیابت است . در این نوع که شایع ترین نوع دیابت محسوب می شود ، بدن نمی تواند به اندازه کافی انسولین تولید کند یا از انسولین تولید شده به طور موثر استفاده کند . از این وضعیت معمولا با عنوان مقاومت به انسولین یاد می شود . روند دیابت نوع 2 تصاعدی است و با رعایت رژیم غذایی سالم و انجام فعالیت های بدنی منظم قابل مهار است . کنترل و درمان این نوع دیابت گاهی ممکن است به مصرف دارو و تزریق انسولین نیز نیاز داشته باشد .

قابل ذکر است این نوع دیابت که به طور کلی ناشی از سبک زندگی فرد به ویژه کم تحرکی است ، احتمال دارد منشا ارثی نیز داشته باشد ، یعنی عوامل ژنتیکی نیز یکی از دلایل بروز آن است .

عوامل ایجاد دیابت نوع2

• کم تحرکی
• اضافه وزن
• رژیم غذایی ناسالم از قبیل مصرف چربی های اشباع ، مصرف نوشیدنی های قنددار
• رژیم غذایی فیبر کم
• پیشینه خویشاوندی
• مصرف سیگار

تفاوت دیابت نوع 2 با نوع 1

• بروز دیابت نوع 2 به سرعت پیشرفت دیابت نوع 1 نیست . در واقع ممکن است در برخی افراد مبتلا به دیابت نوع 2 هیچ نشانه ای از وجود این بیماری دیده نشود .
• علائم هر دو نوع دیابت به طور کلی تفاوت چندانی با هم ندارند و شامل مواردی از قبیل : تشنگی مفرط ، ادرار مکرر ، تهوع ، تاری دید ، کاهش بی دلیل وزن ، سوزش در قسمت های مختلف بدن ، بهبود دیرهنگام زخم ها ، کاهش حجم ماهیچه های بدن ، خستگی و گرسنگی . گاهی این علائم ماهها تداوم پیدا می کنند و افراد متوجه نمی شوند که مبتلا به دیابت شده اند . از طرف دیگر می توان گفت مهم ترین علامت این بیماری ، بی علامتی است به طوری که نیمی از افراد دیابتی از بیماری خود اطلاع ندارند .
• هر دو دیابت عوارضی مشترک دارند از جمله : از کار افتادن کلیه ها ، حمله قلبی ، آسیب سیستم عصبی ، آسیب عروق شبکیه چشم ، آسیب دهان و دندان ، سکته مغزی ، بیماری های رگ های خونی و ناتوانی های جنسی . این خطرات در واقع به علت کنترل ضعیف دیابت بروز می کند . چنان چه فرد دیابت خود را به خوبی کنترل کند ، به عبارتی سطح قند خون خود را در محدوده قابل قبول نگه دارد ، بی شک احتمال وقوع این خطرات کاهش می یابد .

دیابت حاملگی

از این نوع دیابت معمولا به عنوان دیابت نوع 3 نیز یاد می شود و تقریبا شبیه دیابت نوع 2 است . دیابت بارداری در طول سه ماهه دوم یا سوم بارداری در تعداد اندکی از زنان بروز می کند . دلیل آن نیز نوسان هورمون ها در دوران بارداری است و معمولا در زنانی که در خانواده پیشینه این بیماری را دارند شیوع بیشتری دارد . به طور کلی دیابت حاملگی  10% زنان باردار را شامل می شود و در صورتی که فرد مبتلا به رژیم غذایی خود توجه لازم را داشته باشد و فعالیت های بدنی خود را به صورت منظم انجام دهد این بیماری به راحتی قابل کنترل است و غالبا پس از بارداری نیز برطرف می شود . هر چند در برخی موارد احتمال اینکه این بیماری برای همیشه گریبانگیر مادر و کودک شود ، وجود دارد . دیابت پنهانی یا اختلال تحمل گلوکز که در آن غلظت قند خون بین محدوده طبیعی و دیابتی قرار دارد .

دیابت ناشی از بیماری ها، داروها و سایر شرایط

طیف متنوعی از داروها میتواند زمینه ساز ابتلا به دیابت باشد. مصرف بلندمدت استروئیدها می‌تواند منجر به افزایش قند خون و بروز دیابت شود.همچنین بعضی از داروهای ضد افسردگی نیز می‌توانند عارضه افزایش قند خون را بهد نبال داشته باشند.

اضطراب و افسردگی معمولاً با دیابت همراه هستند که می‌توانند به کاهش کیفیت زندگی فرد منجر شوند.