آزمایش ادرار

آزمایش ادرار یک آزمایش سریع و غیر تهاجمی است که نیاز به آمادگی خاصی ندارد. در بیشتر موارد، انجام آن آسان است. پزشکان ممکن است از این آزمایش به عنوان بخشی از یک معاینه معمولی یا به دلایل خاص تر، مانند بررسی شرایط یا عفونت های زمینه ای، تأیید بارداری، یا بررسی مصرف دارو استفاده کنند.

برای اینکه بیشتر با نحوه انجام آزمایش ادرار و نتایج آن بیشتر اطلاعات کسب کنید تا انتهای مقاله ما را همراهی کنید.

آزمایش ادرار چیست؟

آزمایش ادرار گاهی فقط یک معاینه بهداشتی معمولی است اما گاهی نیز ادرار فرد را برای علائم بیماری، عفونت یا سایر مسائل آزمایش می کنند. این آزمایش شامل بررسی جنبه های مختلف ادرار است، از جمله:

• ظاهر (ابری یا شفاف بودن)
• رنگ (تیره، روشن یا بی رنگ)
• بو
• اسیدیته سطح( pH)
• وجود باکتری یا ویروس
• حاوی خون، پروتئین، کتون، بیلی روبین یا گلوکز بودن
• حاوی سلول یا کریستال

آزمایش ادرار زمانی که فرد علائم آزاردهنده ای دارد به تشخیص کمک کند. همچنین انجام آزمایش ادرار برای احتیاط قبل از جراحی، معمول است.

تفسیر آزمایش ادرار

آزمایش ادرار یک تست استاندارد است که پزشکان ممکن است در شرایط و موقعیت های مختلف از آن استفاده کنند. ظاهر ادرار می تواند به پزشک کمک کند تا بیمار را از لحاظ شرایط سلامتی بررسی کند.

به عنوان مثال، ادرار کدر می تواند نشان دهنده عفونت دستگاه ادراری باشد، در حالی که گلوکز اضافی می تواند نشان دهنده دیابت باشد. وجود پروتئین در ادرار نیز می تواند نشانه بیماری کلیوی باشد.

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره آزمایش خون

کاربرد آزمایش ادرار چیست؟

پزشک ممکن است به یکی از چندین دلیل، آزمایش ادرار را تجویز کند. آنها ممکن است آزمایش را به عنوان بخشی از یک معاینه معمول در شرایط زیر انجام دهند:

• قبل از جراحی
• در دوران بارداری
• به عنوان بخشی از یک معاینه پزشکی معمول
• در طول بستری شدن در بیمارستان برای بررسی بیماری کبدی یا کلیوی
• برای بررسی دیابت

در موارد دیگر، پزشک ممکن است آزمایش ادرار را برای تشخیص بیماری انجام دهد. آنها ممکن است به دنبال علائم عفونت دستگاه ادراری (UTI) یا عفونت کلیه باشند. در صورتی که فرد دارای موارد زیر باشد، ممکن است از آزمایش برای تشخیص استفاده کنند:

• درد در قسمت پایین کمر
• مشکل در ادرار کردن
• درد در هنگام ادرار
• خون در ادرار
• درد شکم
• سایر علائم غیر معمول ادراری

تشخیص بیماری در آزمایش ادرار

هنگامی که پزشکان به واسطه آزمایش ادرار بیماری را تشخیص دادند، ممکن است از آزمایش‌های ادرار بعدی برای نظارت بر وضعیت استفاده کنند.

به عنوان مثال، اگر فردی مبتلا به عفونت ادراری یا کلیه باشد، ممکن است آزمایش ادرار دیگری را توصیه کنند. از این آزمایش برای اطمینان از رفع عفونت یا بررسی اینکه آیا آنتی بیوتیک های مختلف لازم است استفاده می کنند.

اگرچه کاربرد آزمایش ادرار تشخیص بیماری‌ها و عفونت‌ها است، اما پزشک ممکن است از آن برای اهداف دیگری مانند غربالگری دارو یا تأیید بارداری نیز استفاده کند. برای مثال، هنگام آزمایش بارداری، پزشک به دنبال وجود هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) در ادرار است.  بررسی سطح hCG بخشی از یک آزمایش معمولی ادرار نیست.

هنگامی که یک فرد تحت غربالگری دارویی قرار می گیرد، آزمایش آنالیز ادرار وجود برخی داروها یا محصولات متابولیک آنها را تشخیص می دهد.

آمادگی لازم برای آزمایش ادرار

فرد هنگام انجام آزمایش برای دریافت نمونه دقیق باید دستورالعمل های پزشک خود را دنبال کند. اگر فردی فقط آزمایش ادرار معمولی را انجام می دهد، بعید است که به آماده سازی نیازداشته باشد. با این حال، اگر این آزمایش به همراه آزمایش خون باشد، ممکن است لازم باشد چندین ساعت قبل از انجام آن فرد ناشتا باشد.

در برخی موارد، پزشک ممکن است از فرد بخواهد که نمونه ادرار را زمانی که از خواب بیدار می شود تهیه کنید. در این صورت آن ها یک ظرف نمونه گیری را در اختیار فرد قرار می دهند. نوشیدن مقدار زیادی آب قبل از آزمایش و اجتناب از استفاده از توالت بلافاصله قبل از آزمایش می تواند کمک کند.

نحوه صحیح نمونه گیری ادرار

پزشک اغلب از شما یک نمونه تمیز می خواهد، هدف این است که از ورود هر گونه باکتری از آلت تناسلی یا واژن به نمونه جلوگیری شود.

برای تهیه یک نمونه ادرار تمیز لازم است موارد زیر را رعایت کنید:

• ناحیه تناسلی را با دستمال استریل تمیز کنید
• شروع به ادرار کردن در توالت کنید
• جریان را یک لحظه متوقف کنید
• ظرف را زیر جریان نگه دارید و دوباره شروع به ادرار کردن کنید
• لازم نیست ظرف را به طور کامل پر کنید
• ظرف را بردارید و ادرار کردن  را تمام کنید
• نمونه را ظرف یک ساعت نزد پزشک ببرید یا در صورت لزوم در یخچال بگذارید

در برخی موارد، پزشک ممکن است نیاز به قرار دادن کاتتر در دهانه مجرای ادرار داشته باشد. پزشک از کاتتر برای جمع آوری ادرار به طور مستقیم از مثانه استفاده می کند.

بررسی نتیجه آزمایش ادرار

برای تجزیه و تحلیل ادرار، سه روش اصلی ارزیابی وجود دارد: دیداری، معاینه میکروسکوپی و تست دیپ استیک.

آزمون بصری

اکثر افراد سالم دارای ادرار تمیز و تقریباً شفاف هستند. رنگ های تیره تر ممکن است نشان دهنده کم آبی بدن یا مشکلات دیگر باشد.

فردی که دچار عفونت باشد، ممکن است ادرار کدر یا بدبو داشته باشد. اگر ادرار قرمز یا قهوه ای است، ممکن است نشان دهنده وجود خون باشد.

معاینه میکروسکوپی

بخش دیگری از معاینه شامل مشاهده چند قطره ادرار در زیر میکروسکوپ است. پزشک به دنبال علائم هر یک از موارد زیر خواهد بود:

• باکتری ها
• مخمر
• سلول های قرمز خون
• گلبول های سفید خون
• کریستال ها

وجود این مواد می تواند نشان دهنده چندین بیماری یا مشکلات سلامتی مختلف از جمله موارد زیر باشد.

• سنگ کلیه یا سایر مشکلات مربوط به سیستم دفع
• عفونت
• یک اختلال خونی

تست دیپ استیک

آزمایش دیپ استیک شامل قرار دادن یک نوار نازک در نمونه ادرار است. این نوار دارای چندین ماده شیمیایی مختلف است که با ناهنجاری های ادراری مختلف واکنش نشان می دهد. نحوه واکنش نوار تست می تواند به پزشک در تشخیص کمک کند.

پزشکان اغلب از تست دیپ استیک برای بررسی موارد زیر استفاده می کنند:

• علائم عفونت، مانند نیترات
• سطح پروتئین، که می تواند نشان دهنده مشکل کلیوی باشد
• غلظت ادرار، که می تواند کم آبی را نشان دهد
• سطوح pH بالاتر، که ممکن است نشانه اختلال کلیه یا ادرار باشد
• وجود خون در ادرار که نشانه عفونت کلیه، مشکلات دستگاه ادراری یا به ندرت سرطان است.
• سطح گلوکز یا کتون، که می تواند نشان دهنده دیابت باشد

 همچنین نتایج آزمایش ادرار به پزشک کمک می کند تصمیم بگیرد که آیا فرد به دارو یا آزمایشات بیشتر نیاز دارد یا خیر. اگر ادرار کدر، بدبو و حاوی باکتری باشد، پزشک معمولاً برای UTI دارو تجویز می کند. در صورت وجود خون، پزشک ممکن است آزمایشات بیشتری را برای تعیین علت زمینه ای تجویز کند.

اگر آزمایش سطوح بالای غیرطبیعی گلوکز یا کتون ها را نشان دهد، احتمالاً پزشک آزمایش های بیشتری را برای دیابت تجویز می کند.